Certyfikat IREB CPRE (Certified Professional for Requirements Engineering), to najbardziej rozpoznawany na świecie certyfikat poświadczający kwalifikacje w obszarze inżynierii wymagań. Certyfikat przyznawany jest po zdaniu egzaminu (który na poziomie podstawowym ma formę testu wyboru i jest dostępny w wielu językach). Dokładna struktura certyfikacji IREB opisana jest na stronie.

Jeśli zastanawiasz się nad przystąpieniem do tej certyfikacji IREB CPRE, rozważ poniższe wskazówki. 

Po pierwsze musisz mieć świadomość tego, że egzamin oparty jest na tak zwanym planie nauczania (sylabusie). Plan nauczania określa dość szczegółowo, jaką wiedzę należy posiadać aby z powodzeniem przystąpić do egzaminu. Dodatkowym źródłem informacji jest słownik. Oba dokumenty, plan nauczania oraz słownik, można znaleźć i pobrać bezpłatnie ze strony IREB.

Pierwszym krokiem przygotowania się do egzaminu jest zapoznanie się z sylabusem oraz słownikiem. Zapoznanie się nie oznacza bezrefleksyjnego przeczytania. Podstawowym błędem  kandydatów  jest wiara w to, że kilkukrotne przeczytanie sylabusa wystarczy, by bez problemu zdać egzamin. Owszem, dokładne zapoznanie się z sylabusem i zapamiętanie jego treści z pewnością zwiększy twoje szanse na egzaminie, lecz nie stanowi gwarancji sukcesu. Dlaczego?  Dlatego, że plan nauczania (z definicji wręcz) to wskazówki, nie gotowy podręcznik obejmujący całość  wiedzy w danym temacie. Podobnie jak sylabusy akademickie, plan nauczania określa cele nauczania oraz zawiera podstawowe informacje przedstawiające zakres wiedzy do przyswojenia w ramach kursu / przedmiotu.

Organizacja IREB opublikowała co prawda również podręcznik pomagający w przygotowaniu się do egzaminacji, ale i ów podręcznik nie gwarantuje sukcesu na egzaminie – jest znakomitą pomocą, ale zastąpi konieczności solidnego zapoznania się i zrozumienia tematu.

Aby zrozumieć, jakiego rodzaju pytań można spodziewać się na egzaminie, należy zapoznać się z koncepcją celów nauczania i poziomów poznawczych stosowaną w programie certyfikacji IREB CPRE. Cele nauczania są wyszczególnione na początku każdego rozdziału planu nauczania. Określają one jaką wiedzę i na jakim poziomie powinien przyswoić kandydat na certyfikowanego inżyniera wymagań. Poziomy poznawcze określone są z kolei jako tak zwane K-Levels (ang. cognitive levels). Na poziomie podstawowym certyfikacji IREB możemy mówić o trzech poziomach poznawczych L1, L2 i L3. Charakterystyka owych poziomów wyjaśniona jest w samym planie nauczania.

“L1: Znać (opisać, wymienić, scharakteryzować, rozpoznać, nazwać, przypomnieć sobie, …)

— zapamiętać lub odnaleźć wcześniej poznany materiał.

L2: Zrozumieć (wyjaśnić, zinterpretować, uzupełnić, podsumować, uzasadnić,

sklasyfikować, porównać, …) — uchwycić/poznać znaczenie danego materiału lub

sytuacji.

L3: Zastosować (specyfikować, pisać, projektować, opracowywać, wdrażać, …)

— stosować wiedzę i umiejętności w danych sytuacjach.“

Poziomy owe  w praktyce oznaczają:

• Cele nauczania oznaczone jako L1 dotyczą wiedzy pojęć które należy zapamiętać.  Typowo ten poziom dotyczy podstawowej nomenklatury, głównych czynności, charakterystyk.
• Cele nauczania oznaczone jako L2 dotyczą aspektów, które nie tylko należy zapamiętać, ale i zrozumieć. Nie wystarczy więc po prostu znać daną definicję, należy być w stanie ją zinterpretować, porównać z innymi pojęciami, podać przykłady.
• Cele nauczania oznaczone jako L3 wymagają nie tylko zrozumienia danego tematu, ale i umiejętności zastosowania danej koncepcji w praktyce.

Przykładowo, rozważmy pojęcie specyfikacji przypadku użycia. Na poziomie L1 wystarczyłoby znać definicję i charakterystykę  specyfikacji przypadku użycia; na poziomie L2 należy zrozumieć możliwe zastosowania, wady i zalety koncepcji przypadków użycia, porównać metodę przypadków użycia z innymi metodami i technikami, zrozumieć zastosowanie różnych typów scenariuszy występujących w specyfikacji przypadków użycia. Poziom L3 oznacza, że kandydat jest w stanie opracować specyfikację przypadku użycia dla danego kontekstu –  czyli udokumentować przepływ główny i alternatywne, określić pozostałe parametry przypadku użycia jak na przykład warunki początkowe i końcowe.

Zrozumienie poziomów poznawczych oraz ich zastosowania do budowania celów nauczania, to bardzo istotna pomoc w przygotowaniu się do egzaminu. Pamiętaj zatem aby plan nauczania czytać pod kątem analizy celów nauczania  oraz ich poziomów poznawczych.

Cele nauczania oznaczone jako L1  wyjaśnione są w samym planie nauczania. Cele nauczania L2 i L3 wymagają poszerzenia wiedzy zawartej w sylabusie, w części przypadków samodzielnego przećwiczenia danej techniki, metody. Pomocne może tu być zapoznanie się z wspomnianym już podręcznikiem opublikowanym przez IREB, należy jednak pamiętać o tym, że przykłady podane w podręczniku to tylko przykłady,  nie oczekuj takich samych na egzaminie.

Przygotowując się do egzaminu, pamiętaj  o tym, że oprócz celów nauczania bezpośrednio wskazanych w planie nauczania, obowiązuje również znajomość pojęć słownikowych. Oczywiście na egzaminie nie jest wymagana znajomość wszystkich terminów opisanych w słowniku IREB CPRE Glossary –  musisz jednak zapoznać się z definicją pojęć, które są wskazane jako słowa kluczowe dla poszczególnych rozdziałów planu nauczania.

Kolejną pomocą w przygotowaniu się do egzaminu, jest zapoznanie się przykładowymi egzaminami próbnymi. Egzaminy, podobnie jak i inne oficjalne dokumenty dotyczące programu certyfikacji, są dostępne na stronie ireb.org. Egzamin próbny wyjaśni ci strukturę i formę egzaminu certyfikacyjnego. Na egzaminie możesz spodziewać się pytań różnego rodzaju, od prostych pytań typu “wybierz jedną odpowiedź z wielu”, do pytań typu “prawda fałsz”, gdzie należy ocenić każdą z podanych odpowiedzi. Analizując egzamin próbny zapoznasz się ze sposobem formułowania pytań egzaminacyjnych, dzięki czemu forma prawdziwego egzaminu nie powinna być dla ciebie (zbytnim) zaskoczeniem. I znowu, pamiętaj że egzamin próbny to egzamin próbny –  ma na celu zapoznać się z formą egzaminu, nie jest to jednak prawdziwy egzamin. Nie spodziewaj się więc, że pytania powtarzają się na rzeczywistym egzaminie.

Autor: Karolina Zmitrowicz

Ekspert z kilkunastoletnim doświadczeniem w branży IT i szeroką wiedzą w zakresie procesów IT, pełni wiodącą funkcję w strukturach międzynarodowej organizacji IREB (International Requirements Engineering Board) oraz wspiera inne stowarzyszenia i organizacje branżowe. Twórca programów szkoleniowych, autor wielu publikacji książkowych.

Jeśli masz dodatkowe pytania dotyczące egzaminu IREB CPRE i przygotowania się do certyfikacji, chętnie na nie odpowiemy.

Zapraszamy do udziału w szkoleniu, które przygotowuje do egzaminu i uzyskania certyfikatu IREB® CPRE Foundation Level (poziom podstawowy).

• IREB® CPRE Foundation Level – Certyfikowany Specjalista Inżynierii Wymagań