Dobre przywództwo zawsze zaczyna się od roli wizjonerskiej. Ważne są nie tylko cele, ale również stworzenia przekonującej wizji, która mówi ci, kim jesteś – twoje motywy działania, dokąd zmierzasz – twój obraz przyszłości i co będzie ci wskazywać drogę w tej podróży – twoje wartości. Przywództwo zaczyna się więc od wyznaczenia kierunku. Dobrze opisuje to wyrażenie ukute przez Alana Randolpha „rzeka bez brzegów to tylko wielka kałuża”. Brzegi pozwalają rzece płynąć – nadają jej kierunek. Podobnie jest z przywództwem. Nie chodzi w nim o to, by wędrować bez celu, lecz o to, aby dokądś zmierzać. Jeśli ludzie nie mają przekonującej wizji, która nadaje im cel, służą swoim własnym interesom.

W przypadku przywództwa służebnego, na którym się skupimy w tym artykule, mamy do czynienia z dwoma wymiarami. Pierwszy, to rola wizjonerska/ kierownicza lub strategiczna – czyli aspekt przywódczy, o którym wspomniałam we wstępie. Drugi to rola implementacyjna lub operacyjna, czyli aspekt służebny.

Na podstawie książki Kena Blancharda Servant Leadership w praktyce.

Servant leadership
Przywództwo służebne (ang. servant leadership), to model, który stawia na pierwszym miejscu dobro innych. Termin został ukuty przez Roberta K. Greenleafa w eseju z 1970 roku „The Servant as Leader”. Greenleaf zdefiniował lidera służebnego jako osobę, która przede wszystkim ma na celu służyć.

Józef Wancer w artykule Przywództwo to nie jest etat ani pozycja, ale służenie ludziom, podkreśla, że przywództwo to przede wszystkim służba. Wskazuje, że ludzkość nie powinna obawiać się postępu technologicznego, jak np. sztucznej inteligencji, pod warunkiem, że człowieczeństwo nie zostanie w tyle za innowacją. Kluczowymi atrybutami przywódcy są pokora, moralność, sens wspólnoty, empatia oraz inteligencja emocjonalna. Wartości te są niezbędne dla sensu życia i muszą być chronione w obliczu szybkiego rozwoju cyfryzacji.

Agile Lider
Rola lidera Agile koncentruje się na wspieraniu zwinnych zespołów, promowaniu zasad i praktyk Agile oraz na budowaniu kultury ciągłej adaptacji i doskonalenia. W środowisku, gdzie zmiany są stałym elementem, lider odgrywa kluczową rolę w umożliwianiu zespołom na dostosowywanie się do nowych wyzwań, wspierając innowacyjność i efektywność.

Perspektywy na przyszłość
Nowe pokolenie domaga się zmian i aktywnie angażuje się w procesy transformacyjne, preferując model przywództwa oparty na autentyczności, wiarygodności, wolności słowa, zaufaniu i decyzyjności. Różnorodność i równouprawnienie traktowane są jako realne zobowiązania, a nie tylko puste hasła. To pokolenie, zdaniem Wancera, przekracza tradycyjne granice przywództwa, otwierając drogę dla wizjonerów i pionierów nowych norm społecznych.

Wraz z rozwojem technologii, zmian klimatycznych i geopolitycznych przed liderami będą pojawiać się nowe wyzwania. Liderzy będą musieli nieustannie rozwijać swoje umiejętności w zakresie motywacji, zarządzania zmianą, technologii, komunikacji międzykulturowej i pracy zdalnej, aby skutecznie wspierać zespoły w szybko zmieniającym się świecie.

Wyzwania
Dzisiejszy lider stoi przed szeregiem wyzwań, które wymagają od niego elastyczności, zdolności do szybkiego reagowania na zmiany oraz umiejętności przewodzenia ludziom. Oto niektóre z nich.

1. Zarządzanie zmianą kulturową

Agile wymaga głębokiej zmiany kulturowej w organizacji. Liderzy muszą zmierzyć się z oporem pracowników i zarządu, którzy mogą być przywiązani do tradycyjnych metod pracy. Budowanie kultury otwartej na zmiany, współpracę i ciągłą adaptację stanowi jedno z największych wyzwań.

2. Zapewnienie wysokiej adaptacji i elastyczności

W podejściach Agile priorytety mogą szybko się zmieniać, co wymaga od liderów i ich zespołów zdolności do szybkiego dostosowywania się do nowych warunków. Liderzy muszą stale monitorować otoczenie i być gotowi do zmiany kursu, co może być trudne w przypadku większych organizacji z długoterminowymi planami.

3. Komunikacja i współpraca

Promowanie otwartej komunikacji i współpracy między różnorodnymi zespołami i interesariuszami może okazać się nie lada wyzwaniem. Liderzy muszą zarządzać oczekiwaniami, rozwiązywać konflikty i budować mosty między różnymi grupami, co wymaga umiejętności interpersonalnych i dyplomatycznych.

4. Koncentracja na wartości biznesowej

Agile kładzie nacisk na regularne dostarczanie wartości dla klienta. Liderzy muszą więc nie tylko wspierać zespół, ale także aktywnie współpracować z klientami, aby zrozumieć ich potrzeby i odpowiednio dostosowywać produkty lub usługi.

5. Rozwijanie kompetencji zespołu

Lider musi skupić się na ciągłym rozwijaniu umiejętności i kompetencji zespołu, co wymaga czasu, zasobów i zaangażowania. Należy znaleźć równowagę między bieżącymi zadaniami a inwestowaniem w szkolenia i rozwój osobisty członków zespołu.

6. Balansowanie między przywództwem a samodzielnością zespołu

Wyzwaniem jest także zachowanie równowagi między udzielaniem zespołowi wystarczającej przestrzeni do samodzielnej pracy a zapewnieniem odpowiedniego kierunku i wsparcia. Lider musi umieć zaufać zespołowi, jednocześnie będąc gotowym do interwencji, kiedy jest to konieczne.

7. Mierzenie postępów i efektywności

Tradycyjne mierniki sukcesu mogą nie być w pełni adekwatne w środowisku zwinnym, co wymaga od liderów znalezienia nowych sposobów na ocenę postępów i efektywności pracy zespołu.

8. Zarządzanie zdalnymi zespołami

W dobie rozproszonych zespołów, utrzymanie spójności, komunikacji i kultury Agile na odległość stanowi kolejne wyzwanie.

Liderzy Agile muszą wykazywać się nie tylko elastycznością i adaptacyjnością, ale także posiadać głębokie zrozumienie ludzi, którym przewodzą, oraz procesów, w których działają. Sukces w roli lidera Agile wymaga ciągłego uczenia się i dostosowywania do nowych warunków.

Proponujemy program „Agile Leadership Mastery”. To szkolenie kohortowe, podczas którego poznasz teorię i praktyki zwinnego przywództwa. Udział w szkoleniu pozwala na uzyskanie 35 punktów PDUs niezbędnych do utrzymania certyfikatu PMP. Może też być zaliczony przez PMI® do puli godzin szkoleniowych wymaganych dla osób przygotowujących się dopiero do certyfikacji Project Management Professional® (PMP).

Autor: Małgorzata Kusyk

Ekspertka PMP®, AgilePM®, PSM® i praktyk zarządzania projektami oraz nowoczesnych podejść do zarządzania organizacją i zespołem – ambasadorka zwinności i turkusu, Agile Coach, koordynatorka merytoryczna Akademii Leona Koźmińskiego, mentorka, trenerka biznesu, wykładowczyni MBA, twórczyni innowacyjnych szkoleń i metodyk z zakresu zarządzania projektami i przywództwa, w tym pierwszej Akademii Transition Managera oraz współtwórczyni Akademii Zwinnej Liderki oraz Akademii Zwinnego Przywództwa. Właścicielka AgilePMO, od wielu lat aktywnie działa w stowarzyszeniu Project Management Institute® – Prezes PMI Poland Chapter w latach 2014-2016. Prelegentka na konferencjach w Polsce i na świecie, autorka wielu artykułów.

PMBOK, PMI, PMP, CAPM, Project Management Professional, Certified Associate in Project Management, Project Management Institute są zarejestrowanymi znakami towarowymi Project Management Institute, Inc.  Szkolenie autoryzowane -Agile PMO posiada status Project Management Institute Authorized Training Partner® Premier (ATP® Premier).